Meer en meer mensen krijgen te maken met angst, slapeloosheid, burn-outs, depressies of ‘simpelweg’ veel stress. Goed zorgdragen voor onze mentale gezondheid zou eigenlijk voor iedereen prioriteit moeten zijn, al blijft het voor velen zoeken naar de meest effectieve manier. Ademwerk wint hierbij steeds meer aan terrein. Waarom is dit zo? En kun je stress verminderen met je ademhaling?
Ademwerk. Zoveelste hype of geheim wapen voor een stressvrij leven?
Waar yoga, meditatie en mindfulness de afgelopen jaren in snel tempo hun plek op de mainstream tribune hebben veroverd, zie je dat nu gebeuren met ademwerk. Onze eigen ademhaling, als tool om onze gezondheid en mentale balans te verbeteren, stresslevels te beheersen en levensvreugde te vergroten. Waarom schiet de populariteit zo plots door het dak?
Stress verminderen met je ademhaling
Om die vraag te kunnen beantwoorden, is het goed eerst de definitie helder te hebben. Ademwerk is een verzamelnaam en komt in vele soorten en maten. Het staat voor elke vorm van het bewust sturen van de ademhaling, om zo bepaalde processen in lichaam en geest te beïnvloeden (in tegenstelling tot meditatie, waarbij je de ademhaling niet stuurt, maar passief observeert).
Ademwerk: het bewust sturen van je adem
Denk aan ‘simpele’, trage ademhalingsoefeningen die je thuis kunt doen voor meer ontspanning, balans of energie. Maar je kunt ademwerk – onder begeleiding van een goede coach – ook inzetten als tool voor persoonlijke ontwikkeling, traumaverwerking en transformatie. Hierbij wordt dan vaak gebruik gemaakt van een ‘verbonden ademhaling’, zoals te zien is in verschillende populaire methodieken als Wim Hof, Transformational Breath en Rebirthing Breathwork.
Ademhalen als nieuwe manier om met stress om te gaan
Ademen is een levensfunctie die direct verbonden is met ons welzijn.
“Telkens als je uitademt stimuleer je het parasympatische (rust) systeem, gaat je hart wat trager kloppen en je bloeddruk naar beneden”,
zegt topdokter Steven Laureys, gerenommeerd neuroloog en auteur van ‘Het no-nonsense meditatieboek’ en dito ‘slaapboek’. “
Daarnaast is het ook een uniek anker om je aandacht vast te houden en grip te krijgen op je monkey mind (die permanente gedachtenstroom) die soms uitmondt in piekeren of je ‘s avonds wakker kan houden in bed.”
Beide boeken gaan in op het belang van een goeie ademhaling.
Stress verminderen door je ademhaling
Stress verminderen door je ademhaling werkt eigenlijk heel eenvoudig. Door trager te ademen, kunnen we de herstel- en ontspanningsrespons in ons lichaam activeren, waardoor ontspannen, kalmeren en slapen ons beter afgaat. Traag ademen helpt om direct de scherpe kantjes van onze dag te halen, als een afstandsbediening voor het zenuwstelsel. Waarom komen we hier nu (pas) achter?
‘We kunnen angst en slapeloosheid en burn-out niet enkel met kalmeerpillen aanpakken.’
Laureys: “Studies tonen sinds COVID-19 een grote stijging aan in de behoefte om anders met stress om te gaan. Ik merk dat ook op m’n (tele)consultaties als neuroloog. Het is niet enkel met kalmeerpillen dat we angst, slapeloosheid en burn-out moeten aanpakken. Elk van ons heeft de mogelijkheid, de verantwoordelijkheid om te werken aan z’n mentale welzijn door veranderingen in levensgewoonten, waaronder relaxatie- en ademhalingsoefeningen.”
Iedereen heeft baat bij bewust ademhalen
Dat het grote publiek de adem als zelfhulptool ook steeds meer begint te ontdekken en omarmen, ziet ook ademexpert Nikki van der Velden, oprichtster van The Breathwork Movement, een online platform geheel gewijd aan de kracht van de adem. Want bewust ademhalen werkt enorm krachtig, zowel op fysiek, emotioneel als mentaal niveau. Veel moderne, vaak stressgerelateerde, klachten kunnen hiermee voorkomen of zelfs genezen worden.
Lees ook: Ademhalingsoefeningen om beter te slapen
“Veel mensen zijn zich hier echter niet van bewust, er werd weinig over gedeeld”, geeft Van der Velden aan. “Informatie over de adem als zelfhulptool kwam vrijwel alleen uit de wetenschappelijke hoek, of juist uit de ‘zweverige’. Door er een toegankelijke spotlight op te zetten, en zoveel mogelijk kennis en inspiratie te delen, kan een breed publiek ontdekken dat werkelijk iedereen baat heeft bij bewust ademhalen.”
De opmars van science-based health-tech
In lijn met de stijging aan populariteit van de adem, verschijnen ook steeds meer apps, tools en wearables op de markt om ons bij het doen van ademoefeningen te helpen. Dit kan van grote toegevoegde waarde zijn: als begeleider, als stok achter de deur, en om de juiste (bio)feedback te krijgen.
Moonbird is een handig apparaatje speciaal ontwikkeld om op intuïtieve wijze te begeleiden in het doen van kalmerende ademhalingsoefeningen. Professor Steven Laureys ziet hierin een nuttige tool voor degenen (zoals vele van zijn patiënten) die zich afvragen of ze het wel ‘goed doen’, en hoe ze het zelf beter kunnen controleren. Laureys: “Naast dat smartwatches en andere wearables fijne hulpmiddelen kunnen zijn, gaat de ademtool van moonbird nog een stapje verder. Het is een toestel dat je in je hand houdt en krimpt en uitzet en zo feedback geeft over je ademhalingsfrequentie terwijl het je hartfrequentie opmeet.”
Inmiddels hebben duizenden tevreden gebruikers hun weg naar de ademtool gevonden en werken daarnaast meer dan 300 coaches, psychologen en ziekenhuizen in België en Nederland met moonbird om cliënten te helpen met beter stressmanagement en mentaal welzijn. Dit laat ook zien dat bewust ademhalen door steeds meer mensen ontdekt wordt, en dat de juiste tools om hierbij te begeleiden van grote toegevoegde waarde zijn.
